Wanneer je een uitkering aanvraagt, krijg je te maken met het Inlichtingenbureau. Deze stichting screent burgers in opdracht van de overheid en checkt of je fraudeert. Maar hoe zit het met je privacy als je een bijstandsuitkering aanvraagt?

Inlichtingenbureau

De opdracht van het Inlichtingenbureau is om de rechtmatigheid van uitkeringen te controleren en te speuren naar bijstandsfraude. Dat doet dit bureau door onopgemerkt allerlei data van instanties aan elkaar te koppelen. Het verzamelt informatie over burgers die een bijstandsuitkering krijgen bij overheidsinstanties, gemeenten en nutsbedrijven en legt de data naast elkaar.

Bijstandsfraude opsporen

De data is afkomstig van onder andere het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), de Sociale Verzekeringsbank (SVB), de Belastingdienst, Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), gemeenten en de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). Signalen dat er mogelijk iets niet klopt worden doorgespeeld aan de gemeente. Door het koppelen van allerlei data werd ook de vrouw opgespoord die €7.000,- aan bijstand moet terugbetalen. Ze kreeg een boete van €3.500,- omdat zij boodschappen had gekregen van haar moeder en dit verzuimde te melden aan de gemeente.Deze boodschappenaffaire leidde tot veel ophef

Privacy en bijstandsuitkering

Deskundigen zijn verbaasd en vragen zich af in hoeverre de overheid denkt te mogen doordringen in het leven van een individu? Wie een uitkering van de overheid aanneemt, heeft nauwelijks nog privacy!

Wet openbaarheid bestuur

De Stichting Inlichtingenbureau kreeg in eerste instantie een zelfstandige positie waardoor het zelf verantwoordelijk was voor de verzamelde data. Maar om onbekende redenen werd die status veranderd en was het bureau alleen nog de verwerker van data. Dit betekent dat het bureau niet onder de Wet openbaarheid bestuur viel. Hiermee werd het onduidelijk wie verantwoordelijk was voor de data die het Inlichtingenbureau verwerkt. Als je als burger antwoord op de vraag wilde krijgen waarom er een onderzoek naar je werd gestart en welke data hierbij werd gebruikt, kon nergens terecht. Je krijgt geen inzicht in wie welke gegevens over je verwerkt. Je krijgt geen antwoord op de vraag waarom je op een bepaald lijstje terechtkomt en je krijgt geen inzicht of er wel zorgvuldig wordt omgegaan met jouw privacy.

Meer inzicht

Het ministerie van Sociale Zaken heeft inmiddels laten weten dat per 1 juni de status wordt veranderd en het Inlichtingenbureau niet meer zal optreden als wettelijk verwerker voor gemeenten maar als gezamenlijk verwerkingsverantwoordelijke. Hopelijk leidt dit ertoe dat burgers meer inzicht krijgen in wie welke gegevens verwerkt worden en wordt de combinatie privacy en bijstandsuitkering een minder schimmig gebied

Bronnen: Inlichtingenbureau, Joop, Radar, Telegraaf, Volkskrant